Esta terra sublime no esvelto mediodía,
relevos, luz na luz, serenamente… !
Os outeiros, no cumio,
teñen algo de vento entre piñeiros,
o azul todo do ceo. E outro día,
o ar, baixo cadoiro, un pozo de silencio
e transparencia, duras e asolladas
v’reas subían por socalcos, boscos,
e alongábase a illa no repouso.
Só un abrollar de auga entre penedos
rumoreaba, e co canto do galo
estaba canso e branco baixo o día
aceso e dilatado. Mais a terra
xa penduraba a súa tramontana
de penas sobre o mar, e xa se ouvía
un esforzo de pedra conmovida
para afirmarse e dominar, ergueita,
o círculo mariño do horizonte:
extensa vastedade, lentas ondas,
escumas no labio, cinguindo o van
das penas que enraízan nun mundo azul, incógnito.
A vela era unha pétala que caeu no cristal
da auga, e a gaivota subía cara ao cimo
o seu dorso de alas estendidas,
en bóvedas de paz e contra o mar suspensas.

A illa, no estreito e denso corazón,
leva a canción azul dos horizontes.
É distancia a mirada desde a rocha;
o mar adormeceu por camiños de calma,
pálido labirinto dun mito xa esquecido.
Perto, entre claras herbas, seixo, area,
o peixe ve un reflexo, náufrago baixo o sol.
Abandónase a praia, brillante, preguiceira
ao diminuto asalto da onda e máis da araxe.
Hai nenos, recordo de nenos, no fresco borde
da auga, na rompente ledicia. Pero á noite
o mar ficaba só, abandono, unha sombra,
tráxica inmensidade. O mar estaba vivo,
ata os negros abismos en silencio, de noite;
refolgaba, mandaba amarga salobridade
e húmida do frío do seu gonzo. A memoria
da nenez escoita a voz do mar. E xa adormecen
as aves nos penedos. Só vela o vento, o mar
por sobre o cal ascende liberdade sucada
amplamente, o xemido que fica entre as pedras…
Cando amor me habitaba o esp’rito vixiante,
crin ver, un ha noite de verán e de saudade,
sobre o chorro de lúa caído alén das ondas,
un camiño fermoso e misterioso
cara a alta loucura onde se funden
gozo e desesperanza nun clamor infinito.

Barcos doutros veráns, de días sen memoria,
de cidades afundidas, sucaban un mar
non máis novo que hoxe. Vían beiras abruptas,
portos de engado. Altos temoneiros, escravos
cansados sobre os remos miraban p’ra os socalcos,
p’ra os piñeiros das rochas, xurdidas do mencer,
e ouvían a dozura de voces e de berros
animais, de repouso, de v’reas en silencio,
pola Illa. ¡Mol extensión de ondas,
activas, de combate! Mirade como seguen,
aínda frescas, na primavera terreal.
Agora verdes son, campos de trigo, árbores
rumorosas, a soas coa luz e mais coa araxe.
Ocultan o poirento esqueleto, a codia dura,
e nunha mocidade de lixeira virtude.
A flor tamén é primavera, o paxaro, a queixa
amorosa, a queixa que fere esa feliz
estrañeza dun mundo arrebatado,
a clara, impeturbábel e alleada beleza.
¡Senlleiro sentimento, deitado nun deserto
de sal e transparencias!
Xa a cidade na sombra, repousando, subía,
cinguida de distancias, de paz, de encantamento,
cos muros e cos sinos colgando sobre o mar,
e coas rúas de pedra e os berros infantís.
Posíbel era entón de amor un pensamento,
fondo espello con flores caídas do serán,
ou ante os ollos o milagre mesmo
dun corpo en marcha onde esquecer o mundo,
esperada sorpresa que ofrecían os días,
como unha froita de ouro entre a parda follaxe
que o oculta ou ofrece, tentación para o brazo,
co lene movemento onde o ar se insinúa.

Cala o vento un instante, toma alento,
xa chega un novo embate, e esa longa presencia
remexe e torce as árbores, que pingan.
Chove, na noite; chuvia e vento xuntos
son un concerto sobre a terra escura
que me trae un recordo perdido da nenez:
cando, na noite, desde casa, vía
caer detrás dos vidros a sonora
chuvia na moura rúa, só alumiada
por unha luz loitando nun recuncho,
avermellada; e algún home, só,
transitaba, con presa; o duro paso
resoando nas pedras, que coa chuvia
estaban moi molladas e brillantes… Na casa
había benestar; canso do día,
descansaba no amor, cabo da nai.
Primeiro florecer dunha rama crecida
contra un vento de beleza e presaxio,
oh neno silencioso a quen tomaba os ollos
o adolescente avido como súpeta fonte.
Unha nova inquedanza estremecíao.
Sobre a terra observaba
os outros homes, seus irmáns,
a man no vello arado, no martelo,
ou descansando baixo luz de festa
profundizada de anxos, en solidaria hoste.
Vía afastados por un mar enteiro,
ao pé dunha oscilante arquitectura
de rosa dunhas velas,
os mariñeiros que dan o corazón ao vento.
Vía doncelas como lenes brisas,
como talos que move a primavera,
onde escoller o amor que viña polos boscos,
que viña melodioso como unha mesta chuvia.
Vía a súa mirada perdida nos confíns
vía como confín o amor presente,
amaba porque levaba unha vida clara
sobre a palma das mans,
pois amor quere amor e se virou
a ouvir a canción feita de palabras
que sospeitaba, agora de improviso
concretas, e era linda, e decatouse
de que só para el tiñan sentido
aqueles sons, que só el se detiña a escoitalos,
e que eran unha brisa de aves matinais,
sustentada entre dous.

Non contiña o dédalo de balcóns
de cal con ceo e de pétreos muros
a ansia que quería mais espazo,
campo caído ao fondo da alta rúa,
os socalcos en curva, devalada moleza,
á outra banda dunha beira ríxida
onde os claros navíos o seu flanco apoiaban:
ampla terra mexida e delicada
que, aliada da onda, con verdor asediaba
a vila confiada que abría os seus portais.
Un sangue vello e solitario
poboaba de vida diferente
aquela terra, confín usado dos meus ollos,
por carreiros e montes afastándose.
Numeroso, repartido por chans, ata as serras
e as abas estendidas boscosas e recónditas
un sangue vello e solitario
retorcíase arriba, nun esforzo rexido
por lúas fermosas e periódicas
e a bóveda do sol, que volta ao tempo
de arados e labores, de chuvias e noitadas,
voltando de vagar dos días ben abertos
sobre unha madurez dourada e cálida
de sazóns asaltadas por un bando de fouces.
¡Oh mundo inusitado de plástica harmonía,
con reflexos dun ferro limado pola terra
ou dunha cruz dourada nun peito feminino,
nun reverbero, nun cachón de festa,
do cal súpetamente proviña aquela maxia
dunha palabra esperta con gosto antigo e noso!
Cancións xa desprendidas dunha ausencia de tardes,
tal milagre parado con luz que ignora o Tempo,
levaban á primavera máis tenra
unhas flores de aroma alucinante
e nelas viñan escuras mensaxes
de voces esperando desde alén das idades,
suscitadas na alma dunha terra profunda.
Todo un pobo axitado no costume,
dun vello xesto, festas e palabras de aurora,
esperaba á saída do meu soño infantil,
e os vivos lampos que a canción me abría
eran de sombra e luz duras imaxes
nun soño perturbado.
Eu amaba as imaxes e as palabras máis puras,
polo soño e a senda onde a vida se alonga.
¡Costume de dozura dunhas voces nos labios,
que responden ás voces irmás que xa me chegan
por riba do silencio, por riba deste po
dunhas linguas profundas,
co calado, unánime asentimento dos ámbitos!
¡Ai, a palabra densa dun soño, dunha espera,
que requere as palabras que a acompañen no verso,
e cadran, todas xuntas, tiran claro sentido
e fan como unha música co corazón e a terra!
Si, eu tamén cantaba, cheo de amor, ou sombras.

Ben sei, Señor, que hai dor e medo, anguria e morte.
Pero eu amaba a vida e, mesmamente,
a miudo, o que tiña de pecado ou baixeza.
Eu ben amaba a vida, e, da vida,
este estremecemento de milagre nas cousas,
talmente un lindo soño que foxe ao vir o día,
tenramente lembrado e cun ronsel feliz,
compañeiro en lembranzas ás que, ao cabo,
se debe renunciar. Ben sei: a vós, amigos.
Pero eu perseguía pola terra unha sombra.
Si, a vida enteira, real; de cando en cando,
unha voz, un desexo, un soño inatinxíbel,
poesía, amor, nada, unha vaga procura
do ben con que tentaban, imposíbeis, os seres;
e tamén un tesouro incompartíbel,
fuxidío, tan meu, que querería
darllo a todos … Pois é esta sospeita
buscada debalde polo mundo, e sobre o mundo
nacida, por el alimentada, o que me pesa
abandonar. ¿Todo este gran anhelo,
todo o amor que aprendín
pode, á fin, latexar nun corazón de lama?
¿Eras ti a quen buscaba, Deus final,
no meu paso máis puro polas cousas?

Traducido por Xavier Rodríguez Baixeras

Tórnanse suaves as arestas da terra.
É de sombra e luar a súa forma transparente.
O ar nocturno ten resplandores difusos:
como árbore de estrelas, acolle no silencio
a tenra inquedanza que non quere adormecer.
Espesa a vexetal escuma, branda follaxe inmóbil
que a illa verte, fusca, ata as líquidas simas.
E as pingotas de cal das casas que foxen,
lúa rota e buzarro,
entre un descanso de aves cara ao ceo se ilumina.
Un anaco, o deloiro escoita o silencio do mundo,
e logo, dilatándose, dá un novo paso polas follas.
Un gran barco navega por augas de misterio,
as velas ergueitas a unha prata latexante.
Abren, sen ruído, as negrumes diante de proa ou voo.
Altas estrelas guían a terra. Os homes dormen
ou acéndense de amor.
¡Lixeira viaxe de sombras e desvelada noite!
Mais a lúa eleva unha ilusión esbelta.
Unha fragancia vasta coróanos o esquecemento.
¡Mar vixiante, penedos, onda repetida,
illa, campos de silencio e soedade,
camiños que rompe a noite, somnolentas casiñas
a aldea que gavea, a igrexa cos seus arcos,
o ar entre as serras,
e a lúa afiada entre os cristais nocturnos!
¿Son de pedra estes muros que a lúa envolve en sabas?
¿É isto terra ou voo?
O renxido da póla, a cauda do deloiro,
ecoa nas estrelas?
¿E o meu amor humano, non o sinto co universo?
Acordar, acordar no estival desacougo,
nas nocturnas correntes que nos afagan a sede,
na inmensa sorpresa que entre os ares se agocha,
nas alas incógnitas, nos arrepíos, nas voces;
acordar ou espallarse cara o pasmo da lúa,
entre as dobras consteladas das folgadas túnicas.

Traducido por Xavier Rodríguez Baixeras